Şürayk Ekmeği
Ramazan iftar sofralarının ekmeği.
Dibyaze, bayram kutlamaları geleneğinin güzel bir parçasını temsil eden popüler Hicaz besin kültürlerinden biridir.
Dibyaze, Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere'de genellikle Ramazan ve Kurban Bayramı'nın ilk günlerinde, bayram namazlarından sonra kahvaltı sofrasında servis edilen, özel ve sevinç günleriyle alakalı pişirilen tatlılardan biridir.
Dibyaze’nin tarihi çok eskilere dayanmakta olup Hicaz'da, özellikle Mekke ve Medine'de popüler bir miras olarak yaygındır. Osmanlı ve Mısır tatlılarına benzemesi nedeniyle kökeninin Osmanlı veya Mısır tatlısı olduğu düşünülüyor, belki bunların bir karışımı da olabilir.
Dibyaze şu anda kuru kayısı ezmesi (pestil) ile tanınmaktadır. Kuru üzüm, hurma, şeker, kuru hurma (kalada), incir ve kuru üzüm gibi kurutulmuş meyveler ve badem, kaju fıstığı, Antep fıstığı, çam fıstığı ve fındık gibi lüks kuruyemişleri bir araya getirir.
Dibyaze tatlısı geçmişte, pahalı kuruyemişlerle yapıldığı için zenginlerle sınırlıydı. Zamanla herkes tarafından ulaşılabilir hale gelen Dibyaze, evlerde, evden eve farklılık gösteren şekillerde hazırlanır, Şürayk ekmeği ya da kaşıkla yenir.
Bayram hilalinden önce Dibyaze kokusu gelir.
Dibyaze tatlısı Ramazan bayramlarının sabahında Hicaz kahvaltı sofralarının vazgeçilmez yiyeceği olarak kabul edilir. Besin değeri yüksek olmasıyla öne çıkan ve vücuda faydalı olan bir yiyecektir. Ramazan ayı boyunca tutulan orucun ardından kişiye canlılığı geri kazandırır ve bayram günlerini dinç kutlamasına yardımcı olur.
Aileler bayrama hazırlık olarak bu tatlıyı yapmaya özen gösterir ve Ramazan ayının son iki gününde, bayram hilali ilan edilmeden önce evlerden Dibyaze’nin kokusu yayılır.
Dibyaze tatlısının hazırlama süreci, çerezlerin biraz yağda hafif kavrulması, ardından pestil dilimlerinin eritilmesi, altın kuru üzüm ve kuru incirle süslemek üzere çerez ve kuru meyvelerin eklenmesi şeklinde olur.
Sıcak olarak servis edildiği gibi soğuduktan sonra da servis edilir.
Dibyaze Medine-i Münevvere ve Mekke-i Mükerreme çarşılarının popüler pazarlarında ve tatlıcılarda bulunur.
Ramazan iftar sofralarının ekmeği.
"Mantı" (mento) kelimesi, Medine-i Münevvere'de ve Suudi Arabistan Krallığı'nın batı bölgesinde popüler bir yemeği tarif etmek üzere kullanılan yerel bir kelimedir. Bu kelimenin kökeni Farsça diline aittir, çünkü "mantı" kelimesi Farsça’da dürülmüş dolma anlamına gelir.